Poliaminler (Putresin Spermidin Spermine) Poliaminler; Putresin, Spermidin ve Spermine olmak üzere üç ana biyojenik aminden oluşur. Bu bileşikler bitkilerde büyüme, hücre bölünmesi, farklılaşma ve stres toleransı üzerinde etkili düşük molekül ağırlıklı organik katyonlardır.
Bileşik Kimyasal Formül Biyosentez Kaynağı Temel İşlevi
Putresin C₄H₁₂N₂ Arginin → Ornithin → Putresin Hücre bölünmesi, kök gelişimi
Spermidin C₇H₁₉N₃ Putresin + Decarboxylated S-adenosylmethionine (dcSAM) DNA/RNA stabilizasyonu
Spermine C₁₀H₂₆N₄ Spermidin + dcSAM Hücre zarının bütünlüğü, stres yanıtı
Bağ Bitkisinde (Vitis vinifera) Rolü Poliaminler, bağlarda büyüme mevsimi boyunca çeşitli fizyolojik süreçlerde aktif görev yapar:
Tomurcuk Uyanması ve Sürgün Gelişimi: Hücre bölünmesini teşvik eder, hızlı büyümeyi destekler.
Çiçeklenme ve Meyve Tutumu: Polen canlılığını ve döllenme başarısını artırır.
Meyve Gelişimi: Hücre büyümesi, çekirdek gelişimi ve kabuk kalınlaşmasını düzenler.
Abiyotik Stres Toleransı: Kuraklık, tuzluluk, sıcaklık ve UV stresi altında antioksidan sistemleri aktive eder (SOD, CAT, POD, APX).
Hasat Sonrası Dönem: Poliamin düzeyleri, etanol ve etilen üretimi ile negatif korelasyon gösterir; yani olgunlaşmayı yavaşlatır ve raf ömrünü uzatır.
Etkileşim Mekanizmaları
Hormon / Molekül Etkileşim Biçimi Sonuç
Etilen (C₂H₄) Poliamin ve etilen sentezi S-adenosil metiyonin (SAM) üzerinden rekabet eder Poliaminler artarsa etilen sentezi azalır (olgunlaşma yavaşlar)
Abscisik Asit (ABA) ABA stres koşullarında poliamin sentezini uyarır Kuraklık stresine dayanıklılık artar
Jasmonat (JA) Poliaminlerle sinerjiktir Savunma genleri ve fenolik bileşen sentezi artar
Reaktif Oksijen Türleri (ROS) Poliaminler ROS temizleyici enzimleri aktive eder Hücre yaşlanması gecikir, oksidatif zarar azalır
Bağda Poliamin Uygulamaları (Uygulama Dönemleri)
Dönem Uygulama Amacı Beklenen Etki
Sürgün Başlangıcı (Mart–Nisan) Hücre bölünmesi ve kök gelişimi Canlı sürgün ve güçlü bağ gelişimi
Çiçeklenme Öncesi (Mayıs) Polen canlılığını destekleme Döllenme başarısını artırma
Meyve Büyümesi (Haziran–Temmuz) Hücre genişlemesi ve tanelerde simetri Daha iri ve üniform meyveler
Hasat Öncesi (Ağustos) Olgunlaşma hızının dengelenmesi Raf ömrü ve kalite korunumu
Hasat Sonrası (Eylül–Ekim) Antioksidan sistem güçlendirme Kış öncesi stres dayanımı
Fizyolojik ve Biyokimyasal Etkiler
Membran Stabilizasyonu: Hücre zarında fosfolipidlerle etkileşerek geçirgenliği azaltır.
Fenilalanin Amonyak liyaz (PAL) ve Polifenol Oksidaz (PPO) aktivitelerini düzenler → fenolik bileşik sentezini kontrol eder.
DNA/RNA bağlanması yoluyla gen ekspresyonunu düzenler.
Prolin ve glutatyon seviyelerini artırarak oksidatif hasarı azaltır.
Uygulama Şekilleri (Bağ Alanında)
Formülasyon Yoğunluk Konsantrasyon Uygulama Şekli
Putresin 1–2% Sıvı çözeltisi 1–2 ml/L Yaprak püskürtmesi
Spermidin 0.5–1% Sıvı çözeltisi 0.5–1 ml/L Çiçeklenme öncesi
Spermine 0.1–0.5% Mikroemülsiyon 0.5 ml/L Meyve gelişimi dönemi
Kombine Poliamin Formülasyon karışımı 1–2 L/ha Damlama veya püskürtme
Bağlarda Poliamin Seviyesini Artıran Doğal Kaynaklar
Deniz yosunu ekstraktları (Ascophyllum nodosum)
L-ornitin / Arginin aminoasitleri içeren biyostimülanlar
Mikrobiyal biyostimülanlar (Bacillus subtilis, Pseudomonas putida)
Putresin öncülü organik materyaller (humik + fulvik asit kombinasyonları)
