Peroksidaz (POD), bitkilerde oksidatif stres kontrolü, lignin sentezi, yara iyileşmesi ve olgunlaşma süreçlerinde görev alan bir oksidoredüktaz enzimidir.
“Guaiacol-POD” formu, en yaygın laboratuvar göstergesidir ve H₂O₂’yi elektron alıcısı olarak kullanarak fenolik bileşikleri oksitler.
Bağ (Vitis vinifera) bitkisinde renk oluşumu, hücre duvarı güçlenmesi ve patojen savunması açısından önemli rol oynar.
Antosiyanin ve fenolik bileşiklerin oksidasyonu ve polimerizasyonunda görev alır.
Yara ve Mekanik Hasar Onarımı
H₂O₂ kullanarak hücre duvarını stabilize eder.
Patojen Savunması
Fungal enfeksiyonlara (özellikle Botrytis cinerea) karşı oksidatif bariyer oluşturur.
Olgunlaşma ve Hasat Sonrası Süreç
POD aktivitesi meyve yumuşaması ve fenolik denge üzerinde etkilidir.
Fenolojik Dönemlerde Aktivite
Dönem
POD Aktivitesi
Tomurcuk patlaması – erken vejetatif dönem (00–19 BBCH)
Düşük; dokular gençtir.
Çiçeklenme – meyve tutumu (40–59 BBCH)
Artar; metabolik oksidasyon süreçleri başlar.
Meyve gelişimi (60–79 BBCH)
Yüksek; lignifikasyon ve fenolik oksidasyon yoğunlaşır.
Olgunlaşma (80–89 BBCH)
En yüksek; antosiyanin ve fenolik bileşik metabolizması aktif.
Hasat sonrası (90–99 BBCH)
Değişken; depolama koşullarına bağlı olarak yüksek kalabilir.
Bağcılıkta Uygulama ve İzleme
Guaiacol-POD aktivitesi, bağda fenolik olgunluk ve stres yanıtı değerlendirmelerinde kullanılır.
Biyostimülan ve elicitor uygulamaları (ör. salisilik asit, jasmonat, kitosan) POD gen ekspresyonunu artırır.
Yüksek POD aktivitesi, bitkinin savunma sistemi aktivasyonu ve fenolik stabilitesi ile ilişkilidir.
Hasat sonrası depolamada, aşırı POD aktivitesi renk koyulaşması ve fenolik kararmaya yol açabilir — bu durum kontrollü atmosfer koşullarında minimize edilir.
