TANIMLARI VE YAŞAYIŞLARI 

Arpa güvesi (Sitotroga cerealella ): 

Ergin sarımsı veya sarımsı esmer renklidir. Ergin dişi 5–7, erkek 4–5 mm boydadır. Antenler vücuttan uzundur. Kanat açıklığı 12-14 mm’dir. Vücutları uzun tüylerle kaplıdır. Yumurta, önce gri beyaz sonraları kırmızımsı renkte ve elips biçimdedir. Larva beyaz veya pembemsi renkte, kıllı vücutlu ve olgunlaştığında 4–5 mm boydadır. Pupa parlak saman renkli 4.5–5.0 mm uzunluğundadır. Arpa güvesi ürüne daha tarlada iken bulaşır. Mayıs ayında ambarları terk eden güveler çiftleşir ve yumurtalarını olgunlaşmakta olan hububat başaklarına bırakırlar. Ambarda ise dişiler, yumurtalarını hububat taneleri üzerine bırakırlar. Ürün genellikle tarladan bulaşık gelir. Bir dişi 100-300 hatta 400 kadar yumurta bırakır. Çıkan larva tane içine girerek beslenmeye başlar. Larva ve pupa dönemini tane içinde geçirir. Olgun larva, pupa olmadan önce ergin için çıkış deliği açar, uygun koşullarda süresi 46-58 gündür ve yılda 3-4 döl verir. 

Pirinç biti (Sitophilus oryzae): 

Ergin rengi kırmızımsı esmer ile kahverengi arasında değişir. Boyu 2.5–4.0 mm’dir. Baş kısmında, ucunda ağız parçalarının yer aldığı uzun bir hortum vardır. Prono-tum ve kın kanatlar üzerinde uzunca derin noktalar bulunur. Protoraksta ise olduk-ça sık nokta şeklinde çukurluklar bulunur. Kın kanatlar üzerinde dört tane kırmı-zımtırak sarı leke vardır. Pirinç biti erginleri, iyi gelişmiş zar kanatları ile uçma yeteneğine sahiptir. Yumurtalar parlak beyaz rengindedir. Larva, beyaz sarımsı renkli, 2.5–3.0 mm boyda ve bacaksızdır. Başları kahverengi olup daima kıvrık olarak dururlar. Pupa, önce beyaz, sonra sarımsı renkli olup, 3.5–4.5 mm boydadır. Pupa döneminden çıkan erginler bir hafta sonra çiftleşir ve yumurta bırakmaya başlar. Yumurtalarını mısır tanesinin genellikle embriyo kısmına yakın yerlerden ağız parçaları ile açtıkları deliklere bırakırlar. Ergin dişi, bu deliği ağzından salgıladığı bir madde ile kapatır. Larva ve pupa dönemini tane içinde geçirir. Erginler 6-8 ay yaşarlar ve bu süre içinde 120-280 yumurta bırakır. Yılda 5-6 döl verir. Bu türde kanatlar gelişmiş olduğundan uçabilirler ve yaz aylarında tarlada bulunan mısır koçanları üzerindeki tanelere yumurta bırakırlar. Hasatla birlikte ambara geçirerek burada zararlı olur 

Mısır biti (Sitophilus zeamais): 

Morfolojik olarak Pirinç bitine çok benzer. Kın kanatlar üzerinde bulunan 4 kırmızımtırak sarı leke, Pirinç bitine göre daha kesin sınırlı ve ufaktır. Protoraks üzerindeki lekeler daha derindir. Antenlerin ikinci segmenti, üçüncünün iki mislidir. Pirinç bitinde ise bu halka, üçüncüden biraz uzundur. Biyolojisi Pirinç biti’ne çok benzer 

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI 

Sözü edilen zararlılar, mısır tanelerini yiyerek beslenmeleri sonucunda üründe kalite ve ağırlık yönünden kayıplar meydana getirmektedirler. Ayrıca güveler ördükleri kokon ve değiştirdikleri gömlek artıkları ile de zararlı olmaktadır. Yenik tanelerde çimlenme oranı önemli ölçüde düşeceğinden ürünün tohumluk özelliği azalır. Yoğun bulaşmalarda kızışma ve kokuşmalar meydana getirirler. Ambarlanmış tahıllarda zarar yapan böceklerin neden oldukları ürün kaybı kesin verilere dayanmamakla birlikte yılda ortalama %10 dolaylarında kabul edilmektedir. Bu kaybın, değer yönünden ve yüksek düzeydeki ambarlanmış üründe ortaya çıkması, sorunun ekonomik önemini daha da artırmaktadır. Üç zararlı da Ülkemizin tüm bölgelerinde bulunmakla beraber, Karadeniz Bölgesinde daha da yaygın olarak bulunmaktadır. 

KONUKÇULARI 

Her üç zararlı da başta mısır olmak üzere tüm hububat çeşitlerinde zararlıdır. 

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ 

Ülkemizde Arpa güvesi’nin larva ve pupa predatörü olarak Pyemotes ventricosus Newp. (Acarina: Pediculoididae) ve yumurta paraziti olarak da Trichogramma evenescens Westwoout. (Hym.: Trichogrammatidae) saptanmıştır. Fakat etkinlikleri ile ilgili olarak herhangi bir çalışma yapılmamıştır. 

MÜCADELESİ 

Kültürel Önlemler 

Depoda bulunan temiz ürüne dışardan uçarak gelen erginlerin meydana getirebileceği bulaşmalardan korumak için, pencerelere bu zararlıların geçemeyeceği sıklıkta kafes telleri takılmalıdır. Depoya bulaşık ürün, çuval ve malzeme konulmamalı, eski ürün artıkları temizlenerek yok edilmelidir. 

Kimyasal Mücadele 

İlaçlama zamanı 

Boş ambar ilaçlaması: yeni ürün ambara alınmadan 15 gün önce ambar temizlenip kireçle badana edildikten sonra uygulanır. Koruyucu ilaçlama: Ürün ambara konulmadan önce uygulanır. Ürün fümigasyonu: Ürün ambarda iken bulaşma görüldüğünde uygulanır. 

Kullanılacak bitki koruma ürünleri ve dozları 

Bakanlık tarafından yayınlanan “Bitki Koruma Ürünleri” kitabında tavsiye edilen bitki koruma ürünleri ve dozları kullanılır. 

Kullanılacak alet ve makineler 

Boş ambar ilaçlaması: Basınçlı pülverizatör veya atomizör kullanılır. Koruyucu ilaçlama: Karışımı sağlamak amacıyla ilaçlama bidonu veya kürek kullanılır. Dolu ambar ilaçlaması: Bu ilaçlama gazlama şeklinde uygulandığından gaz geçirmez odalar veya çadır gereklidir. Alüminyum fosfit aktif maddeli fümigantlar el veya özel sonda aletleri ile uygulanır. 

İlaçlama tekniği 

Boş Ambar İlaçlaması: İlaçlama öncesi ambar temizliği yapılır. Deponun her tarafının alanı bulunarak önerilen ilaçlardan biri (Su emen yüzeyler için WP, su emmeyen yüzeyler için Em ve EC ilaçlar) kullanılarak depo ilaçlanır. İlaçlamadan önce aletin kalibrasyonu yapılarak 100 m2 için gerekli su miktarı saptanmalıdır. m2 üzerinden önerilen ilaç miktarı hiç kuru yer kalmayacak şekilde bütün yüzeylere mutlaka püskürtülmelidir. 

Koruyucu İlaçlama: a) Tanelenmiş mısırda: Ürün az miktarda ise; ilaçlama bidonuna 100 kg mısıra gerekli miktarda toz ilaç konulur. Sonra ilacın mısırla iyice karışması için bidon 4- 5 dakika süreyle çevrilir. Bu sürenin sonunda ürün bidondan alınır ve depoya konulur. Ürün çok miktarda ise aşağıda açıklanan metot uygulanır. İlaçlanacak ürünün bir tonu düz bir yere ince bir tabaka halinde serilir. Toz ilacın akmasına olanak sağlayan elekle bir ton ürün için önerilen miktarda ilaç konularak serilen bu ürüne her tarafına eşit gelecek şekilde serpilir. Karşılıklı iki kişi kürekle bu ürünü aktarma ederek ilaçla ürünün iyice karışmasını sağlarlar. Böylece ürün birer tonluk partiler halinde ilaçlanarak depolanır. İlaçlama rüzgârsız ve sakin havalarda ve açık bir yerde yapılmalıdır. İlaçlamada WP veya EC formülasyonunda ilaç kullanılacaksa, 1 ton için gerekli ilaç 1 litre su ile karıştırılarak düz bir yere serilen ürün üzerine homojen olarak püskürtülür. Ürün karıştırılarak ilacın dağılımı sağlandıktan sonra ambara alınır.  b) Serende koçanlı mısırda: Boş seren süpürülüp temizlenir ve zeminden tavana doğru her 15 cm’de bir kalem veya tebeşirle işaretlenir. Sonra, koçanlı mısırlar işaretlenmiş her 15 cm’de ilaç serpilmek suretiyle tabakalar halinde tavsiye edilen preparatla ilaçlanarak seren doldurulur. Serenin taban kısmının ve yığının üst yüzeyinin ilaçlanmış bulunmasına özen gösterilmelidir. 

Ürün Fümigasyonu: Çadır altında yapılan fümigasyon en eminidir. Bununla birlikte, depolar fümigasyon yapmaya elverişli ve gaz kaçırmıyorsa ve iyi bir izolasyon sağlanabiliyorsa Alüminyum fosfit esaslı preparatların yığın içine sonda ile verilmesi veya çuvallanmış üründe çuvalların üst, yan ve aralarında bırakılması suretiyle fümigasyon yapılabilir. Alüminyum fosfit esaslı preparatlarda verilen dozlarda sıcaklık 15°C veya daha yüksekse süre 72 saat olmalıdır. Uygulama şekli fümigasyon tekniği talimatında açıklanmıştır. 6.2.5. Uygulamanın değerlendirilmesi Koruyucu ilaçlama ile ürün en az 6 ay süreyle zararlıların bulaşmasından korunması gereklidir. İlaçlamadan sonra, aylık aralıklarla üründen örnek alınır ve böcek bulaşmasının olup olmadığı saptanır. Fümigasyonda böceklerin tüm dönemlerine %100 etki beklenir. Fümigasyonun etkisini saptamak için fümige edilen ürün havalandırıldıktan sonra, bu ürünü temsil edebilecek örnekler alınır ve her örnek 2 mm’lik elekten elenir. Elek altında Pirinç biti ve Mısır biti’nin erginleri, elek üstündeki materyalde Arpa güvesi’nin erginleri aranır. Bulunmadıkları takdirde, bu örnek bir naylon torbaya konulup torbanın ağzı sıkıca bağlanır ve temiz yerde oda sıcaklığında 2 ay süreyle bekletilir. Bu süre içinde örnek her hafta kontrol edilerek, tanelerde ergin çıkışı olup olmadığına bakılır. Örnek elendiğinde veya bekletildiğinde canlı ergin bulunursa, fümigasyon etkili olmamıştır. Bunun nedenleri araştırılarak fümigasyon tekrarlanır

Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünü