(Ostrinia nubilalis )
Tanımı ve yaşayışı
Mısır Kurdu erginlerinin vücut uzunluğu 12-15 mm, kanat açıklığı 22-30 mm’dir. Kelebeklerin vücutları soluk sarı tüylerle örtülüdür. Dişi ve erkek kelebeklerin kanatları üzerinde bulunan zikzak desenler, erkek bireyde daha koyu ve belirgindir. Antenleri erkek ve dişide aynı olup, kıl gibidir.
Yumurtalar, paket halinde ve lupla üstten bakıldığında balık pulu veya kiremit dizilişi görünümündedir. Bir yumurta paketinde ortalama 25 (1-68) adet yumurta bulunur. Bir dişi kelebek yaşamı boyunca toplam 200’ün üzerinde yumurta bırakmaktadır. İlk bırakıldıklarında süt beyazı renginde olan yumurtalar, açılmaya yakın koyu krem rengine dönüşür ve larva baş kapsülü siyah nokta şeklinde belirir. Larvalar, salgıladıkları ip gibi bir salgı yardımı ile kendilerini aşağı sarkıtırlar.
Kışı olgun larva halinde, tarladaki artık sap ve koçanlar içerisinde geçiren Mısır Kurdu, ilkbahara doğru pupa olur. Pupadan genel olarak nisan başında çıkan kelebekler, yumurtalarını çoğunlukla mısır bitkisinin yapraklarının alt yüzüne paketler halinde bırakırlar. Yumurtadan sıcaklığa bağlı olarak 3-6 günde larvalar çıkar.
Zarar şekli
✓ İlk zarar, genç larvaların helezon yapraklarda beslenmesi ile başlar. Larvalar sonra gövde, koçan ve erkek organlarda galeriler açarlar.
✓ Açılan galeriler ve beslenmeden dolayı bitki zayıf düşer. Gerek boğumlardan ve gerekse koçan sapı kırılmasından dolayı üründe azalma meydana gelir.
✓ Mısır Kurdu`nun gövdeye girişi boğumlardan olur ve bu Mısır Kurdu`na has bir özelliktir.
✓ Ayrıca koçanda açılan deliklerden içeri giren bazı fungal hastalık etmenleri koçandaki taneleri enfekte ederek, mikotoksin oluşumuna ve kalitenin düşmesine neden olurlar
Konukçuları
Mısır Kurdu konukçuları arasında; domates, patlıcan, biber, fasulye, hıyar, kabak, tütün, pamuk, çeltik, tüysüz hardal (Sinapis arvensis L.), Çoban değneği (Polygonum aviculare L.), Labada (Rumex acetosa L.), Kırmızı köklü tilki kuyruğu (Amaranthus retroflexus L.), Süpürge darısı (Sorghum vulgare L.), Şeytan elması (Datura stramonium L.) ve Kargı (Arundo donax L.) yer almaktadır.
Mücadele
Kimyasal olmayan mücadele
✓ Hasat sonrası arta kalan mısır sapları ve kökleri parçalanıp imha edilmelidir.
✓ Tarla derin sürülerek, bitki artıklarında kışlayan larvaların derine gömülmesi sağlanır. Böylece ergin çıkışı önlenmiş olur.
✓ İkinci ürün mısırda erken ekim Mısır Kurdu zararını azaltır.
Kimyasal mücadele
Ülkemizde, birinci ürün mısırlarda, genellikle zararlı yoğunluğu düşük olduğundan ilaçlamaya gerek duyulmamaktadır. Ancak, bulaşık bitki sayısı %5 ve üzerinde ise kimyasal mücadele uygulanmalıdır. Kimyasal mücadeleye karar vermek için “Örnekleme ve Kontrol Yöntemleri” bölümünde “Zararlılar” başlığı altında anlatıldığı şekilde sayımlar yapılmalıdır.
İkinci ürün mısırlarda, ışık tuzaklarında yakalanan ergin sayısı 10-15 adet/hafta olduğunda ve zararlıya ait ilk yumurta paketleri görüldüğü andan itibaren ilk ilaçlamaya başlanır ve ovipozisyon süresine bağlı olarak 10-15 gün ara ile ikinci ve üçüncü ilaçlama yapılabilir. İlaçlamalarda çevreye zararı olmayan, mümkünse seçici ilaçlar kullanılmalıdır.
İlaçlama bitki fenolojisine uygun bir yer aleti ile yapılmalıdır.
Kullanılabilecek etken maddeler